Hier vindt u een korte uitleg over de verschillende sterilisatiemethoden.
Stoomsterilisatie
Werking
Bij stoomsterilisatie worden micro-organismen gedood door vochtige hitte. De hete, verzadigde stoomfase leidt tot coagulatie van eiwitten en daarmee tot inactivering van de kiemen.
Toepassingsgebieden
Stoomsterilisatie wordt gebruikt voor thermostabiele sterilisatiegoederen in de geneeskunde, de farmaceutische industrie en in laboratoria.
Voordelen
Het proces is snel, goed voorspelbaar, niet giftig en goedkoop.
Nadelen
Het is alleen geschikt voor thermostabiele goederen en kan daarom niet worden gebruikt voor materialen die gevoelig zijn voor hitte of vocht.
Hete luchtsterilisatie
Werking
Bij hete luchtsterilisatie worden micro-organismen gedood door droge hitte. Het effect is gebaseerd op de oxidatie van cellulaire componenten, waardoor de ziektekiemen worden geïnactiveerd.
Toepassingsgebieden
Hete luchtsterilisatie wordt gebruikt voor thermostabiele sterilisatiegoederen, vooral in omgevingen waar vochtige hitte niet geschikt is.
Voordelen
Het proces wordt beschouwd als veilig, eenvoudig in gebruik en kosteneffectief.
Nadelen
In vergelijking met vochtige hitte is het minder effectief en vereist het langere inwerktijden.
Ethyleenoxide-sterilisatie
Werking
Bij ethyleenoxide-sterilisatie worden micro-organismen gedood door een biochemische reactie. Ethyleenoxide werkt door alkylatie op eiwitten en andere celbestanddelen en leidt tot onomkeerbare schade aan de micro-organismen.
Toepassingsgebieden
Deze methode wordt vooral in de industrie gebruikt voor thermolabiele sterilisatiegoederen die geen hitte verdragen. Het wordt beschouwd als een koude sterilisatie.
Voordelen
Het proces wordt gekenmerkt door een hoge antimicrobiële werkzaamheid, is relatief goedkoop en geschikt voor temperatuurgevoelige materialen.
Nadelen
Ethyleenoxide is giftig, het proces is slechts matig voorspelbaar en vereist na sterilisatie een grondige ontgassing van het gesteriliseerde materiaal.
Formaldehyde-sterilisatie
Werking
Bij formaldehyde-sterilisatie worden micro-organismen gedood door een biochemische reactie. Daarbij alkyleren formaldehydemoleculen eiwitten en andere celbestanddelen, wat leidt tot onomkeerbare schade aan de micro-organismen.
Toepassingsgebieden
Deze methode wordt gebruikt voor thermolabiele sterilisatiegoederen die niet tegen hitte kunnen. Het is een vorm van koude sterilisatie.
Voordelen
De methode biedt een hoge antimicrobiële werkzaamheid en is geschikt als koude sterilisatie voor gevoelige materialen.
Nadelen
Formaldehyde is giftig, maar door de intense geur goed waarneembaar. Na sterilisatie moet het gesteriliseerde materiaal worden ontgast.
Sterilisatie met ioniserende straling
Werking
Bij sterilisatie met ioniserende straling worden micro-organismen geïnactiveerd door bestraling met elektronen- of gammastralen. De straling beschadigt het genetisch materiaal van de ziektekiemen en voorkomt hun vermenigvuldiging.
Toepassingsgebieden
Deze methode wordt vooral gebruikt voor de behandeling van medische en farmaceutische wegwerpproducten.
Voordelen
Sterilisatie is snel, effectief en geschikt voor gevoelige producten die door andere sterilisatiemethoden kunnen worden beschadigd.
Nadelen
De methode kan duur zijn en er zijn maar weinig faciliteiten die ioniserende straling kunnen gebruiken.
Steriele filtratie
Werking
Bij steriele filtratie worden micro-organismen die in vloeistoffen of gassen aanwezig zijn, gescheiden door het gebruik van geschikte filtermaterialen. Het filtermateriaal heeft een poreuze structuur die micro-organismen uit de doorstroming verwijdert.
Toepassingsgebieden
Steriele filtratie wordt gebruikt om het aantal kiemen in vloeistoffen of gassen te verminderen, met name voor steriele processen in de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie.
Voordelen
Het proces is zacht en behoudt de chemische samenstelling van de vloeistoffen of gassen. Het is bovendien snel en goedkoop.
Nadelen
De effectiviteit kan worden beïnvloed door verstopte filters of onvoldoende filtratie-eigenschappen. Bovendien worden bepaalde micro-organismen mogelijk niet volledig verwijderd als de filterporiën niet fijn genoeg zijn.
Foto: adobe stock // Anusorn
Nederlands (nl-NL)